Μελομακάρονα (της μαμάς)

Ένα από τα ωραία πράγματα που συμβαίνουν εν όψη Χριστουγέννων και εορτών γενικότερα, είναι αυτό που μαζεύεται η οικογένεια (ή κάποια μέλη στην καλύτερη) για να φτιάξει γλυκά στο σπίτι. Μελομακάρονα, κουραμπιέδες, ξεροτήγανα, τσουρέκια, σύμφωνα με τα έθιμα κάθε τόπου και την προτίμηση της νοικοκυράς. Συνταγές κυκλοφορούν πολλές και κάθε μαμά-νοικοκυρά έχει τουλάχιστον 2-3 συνταγές γραμμένες στο τετράδιο, από φίλες, από γιαγιάδες, από παλιά βιβλία κοκ. Δοκιμάζει, πειραματίζεται μέχρι να βρει αυτήν που της ταιριάζει και να τη φέρει στα μέτρα της.

Αυτή η συνταγή για μελομακάρονα (ή μελομακάρουνα όπως τα λέμε στην Κρήτη), είναι μια από αυτές που φτιάχνει η μαμά μου. Είναι μια εύκολη συνταγή που όμως θέλει και την τέχνη της. Εμείς προτιμάμε τα μελομακάρονα μικρά, μαλακά  και πολύ μελωμένα. Σε άλλους αρέσουν πιο μεγάλα ή λιγότερο μελωμένα (σαν μπισκότο). Τους δίνουμε σχήμα με τον παραδοσιακό τρόπο, δηλαδή αρχικά μακρόστενα, όπου τα πιέζουμε στο κέντρο πάνω σε πιατάκι του γλυκού (τα παλιά, τύπου κρυστάλλινα με εγκοπές) και τα ρολάρουμε ανάποδα.

Όλο το μυστικό για πετυχημένα μελομακάρονα, βρίσκεται στο μέλωμα. Αυτό δυστυχώς είναι κάτι που το βρίσκει κανείς μόνο με την εμπειρία, μετά από δοκιμές διαφορετικών συνταγών και τεχνικών. Κρύο σιρόπι – ζεστό μελομακάρονο ή το αντίθετο ή συνδυασμός.

Επίσης σημαντικό είναι το καρύδι για το πασπάλισμα. Πρέπει να είναι φρέσκο και μυρωδάτο. Παραδοσιακά, παίρνουμε ολόκληρα καρύδια (με το τσόφλι τους) και τα σπάμε ένα ένα. Αφαιρούμε την ψίχα και τη σπάμε σε μικρά κομμάτια με το χέρι ή με γουδί. Ποτέ σε μπλέντερ γιατί γίνεται σκόνη. Αν δεν έχουμε χρόνο γι’ αυτό, φροντίζουμε να προμηθευτούμε φρέσκια καρυδόψιχα.

Υλικά

3 φλιτζ. ελαιόλαδο
¼ φλιτζ. ζάχαρη
½ φλιτζ. χυμό πορτοκάλι
½ φλυτζ. κονιάκ ή ρακή
1 κουτ.γλυκού κοφτό σόδα
2 κουτ.γλυκού baking powder
1 κουτ.σούπας κανελογαρύφαλλα
9 φλιτζ. αλεύρι (περίπου, όσο πάρει)
καρυδόψιχα ψιλοκομμένη για πασπάλισμα

Για το σιρόπι:

1½ ποτήρι νερό
1½ ποτήρι ζάχαρη
1½ ποτήρι μέλι

Εκτέλεση

1. Κοσκινίζουμε το αλεύρι και προσθέτουμε το baking powder.
2. Σ’ ένα μπολ βάζουμε το λάδι και τη ζάχαρη και ανακατεύουμε με το χέρι ή με σύρμα.
3. Μέσα στο χυμό πορτοκαλιού βάζουμε τη σόδα και ανακατεύουμε γρήγορα με ένα κουταλάκι, μέχρι να φουσκώσει η σόδα. ΠΡΟΣΟΧΗ, η σόδα θα φουσκώσει ξαφνικά και θα ξεχειλίσει από το φλιτζάνι, γι’ αυτό κάντε τη διαδικασία πάνω από το μπολ, ώστε να χυθεί μέσα στο μείγμα.
4. Προσθέτουμε το κονιάκ ή τη ρακή και τα κανελογαρύφαλλα και συνεχίζουμε το ανακάτεμα, ώστε να έχουμε ένα ομοιόμορφο μείγμα.
5. Ρίχνουμε σταδιακά το αλεύρι στο μείγμα και ανακατεύουμε με το χέρι. Μπορεί να χρειαστεί λιγότερο ή περισσότερο αλεύρι μέχρι να γίνει μια μαλακή ζύμη που να πλάθεται ωραία.
6. Τα πλάθουμε μακρόστενα και τα “γυρίζουμε” πάνω σε ένα ανάποδο πιατάκι ή σε ξύστρα λεμονιού ή ότι μας αρέσει. Επίσης μπορούμε να τους δώσουμε σχήμα με κουπάτ.
7. Τα τοποθετούμε σε ταψί. Δε χρειάζεται να είναι λαδωμένο γιατί τα μελομακάρονα έχουν ήδη αρκετό λάδι. Αφήνουμε λίγο περιθώριο ανάμεσά τους γιατί θα φουσκώσουν.
8. Τα ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 170° για 20-25′ (στον αέρα). Αν θέλουμε να το ψήσουμε πάνω-κάτω (σε αντιστάσεις) θα βάλουμε το φούρνο στους 180° για 30′.
9. Μόλις ψηθούν τα βάζουμε σε βαθύ σκεύος ανάποδα και τα αφήνουμε να κρυώσουν.
10. Βράζουμε εντωμεταξύ το σιρόπι και το ρίχνουμε πολύ ζεστό πάνω στα κρύα μελομακάρονα. Τα αφήνουμε 1-2′ μέσα στο σιρόπι να μελώσουν αρκετά (αν δεν τα θέλουμε πολύ μελωμένα, τα αφήνουμε λιγότερο) και τα τοποθετούμε πάνω σε πιατέλα ανάποδα (ώστε να είναι κανονικά με τον πάτο προς τα κάτω).
11. Πασπαλίζουμε με τριμμένο καρύδι.

Tips

Καμιά φορά βάζουν στο κέντρο τους μισό καρύδι, αλλά αν μείνουν πολύ καιρό τα μελομακάρονα, μπορεί να μπαγιατέψει και να μη μυρίζει ωραία.

Τα διατηρούμε σε αεροστεγές δοχείο ή σε πιατέλα σκεπασμένη με μεμβράνη.

Στο γαρνίρισμα, συνήθως μπαίνει και καβουρδισμένο σουσάμι.